Autyzm – czym charakteryzują się zaburzenia ze spektrum autyzmu?

Autyzm to zaburzenia rozwojowe dziecka, które do dziś budzą wiele skrajnych emocji. Po raz pierwszy chorobę tą zaobserwował i opisał w 1943 psychiatra Leo Kanner. Autyzm cechuje się szerokim zakresem zaburzeń, dlatego coraz częściej specjaliści określają je mianem spektrum autyzmu. Czym cechuje się autyzm? Co jest powodem zaburzeń rozwojowych i czy można je leczyć?

Czym jest Autyzm?

Według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 autyzm to całościowe zaburzenie rozwojowe diagnozowane zazwyczaj u dzieci. Choć choroba ma różne objawy i symptomy, do najbardziej charakterystycznych należy zaliczyć problem  w komunikacji uczuć, nieprawidłowe relacje społeczne, oraz zaburzoną integrację wrażeń zmysłowych.

Autyzm to zaburzenie neurorozwojowe, które cechuje się nieprawidłowościami w funkcjonowaniu mózgu. Może mieć różne objawy, o różnym stopniu nasilania, od łagodnych, przy których możliwe jest prowadzenie normalnego życia, po zaburzenia głębokie uniemożliwiające samodzielne funkcjonowanie. Właśnie dlatego specjaliści posługują się określeniem – spektrum zaburzeń autystycznych (ASD).

Choroba ta diagnozowana jest zazwyczaj u dzieci do 3 roku życia. Jest to zaburzenie, które trwa całe życie i nie są obecnie znane, żadne metody pozwalające na skuteczne jego wyleczenie. Istnieje jednak coraz więcej technik terapii i rehabilitacyjnych, które mogą znacznie złagodzić objawy. Obecnie szacuje się, że nawet od 10% do 15% dzieci ze spektrum autyzmu ma szansę na samodzielne i w miarę normalne życie.

Przyczyny autyzmu

Choć parę lat temu głośna stała się sprawa artykułu Andrew Wakefilda, w którym dowodził, że szczepionka MMR powoduje autyzm, liczne badania udowodniły, nie tylko, że nie mają one żadnego wpływu na rozwój mózgu, ale również, że dowody prezentowane przez autora były nieprawdzie.

Liczne badania wykazują, że głównymi czynnikami powodującymi autyzm u dzieci są:

  • Obciążenie genetyczne – wiąże się z genem EN2 na chromosomie 7 oraz innymi genami w obrębie chromosomów 3,4, oraz 11. Warunkują one skłonność do pojawienia się spektrum zaburzeń, trudności przystosowawczych oraz cech osobowości;
  • Wiek ojca – liczne analizy wykazały, że zwiększa się ryzyko wystąpienia autyzmu, jeśli ojciec dziecka przekroczył 40 rok życia;
  • Urazy okołoporodowe;
  • Uszkodzenie centralnego układu nerwowego;
  • Toksoplazmoza wrodzona;
  • Dziecięce porażenie mózgowe;
  • Poważne infekcje i intensywne leczenie antybiotykami w okresie niemowlęcym;
  • Alergie i zaburzenia układu odpornościowego;
  • Zaburzenia metaboliczne – do najważniejszych należy zaliczyć nietolerancję glutenu i kazeiny, przy których zalecana jest odpowiednio opracowana dieta;
  • Zaburzenia w detoksykacji organizmu.

Jakie są objawy spektrum autyzmu?

Tak, jak wcześniej zostało wspomniane, zaburzenia ze spektrum autyzmu są różnorodne i mogą mieć różne nasilenie. Do najbardziej typowych objawów autyzmu zalicza się:

  • Echolalie – powtarzanie słów lub całych zdań usłyszanych u innych;
  • Unikanie kontaktu wzrokowego;
  • Nieumiejętność okazywania emocji takich jak radość, lęk zdziwienie już we wczesnym dzieciństwie;
  • Problemy z wyrażaniem własnych potrzeb;
  • Zaburzona mowa ciała i mimika twarzy, często trudna do zrozumienia przez innych;
  • Problemy z nawiązywaniem kontaktu nawet z najbliższymi członkami rodziny;
  • Niezdolność do naprzemiennego wysławiania się;
  • Unikanie bliskości fizycznej i dotyku;
  • Rutynowe, powtarzalne i sztywne wykonywanie zadań lub poleceń;
  • Agresja i autoagresja;
  • Problemy z naśladownictwem;
  • Problemy ze spełnianiem poleceń;
  • Ograniczone rozumienie pojęć abstrakcyjnych;
  • Problemy z koncentracją.

Wraz z wiekiem mogą dochodzić nowe zaburzenia i objawy, szczególnie jeśli choroba nie jest prawidłowo prowadzona.

Łagodzenie zaburzeń ASD

Autyzm to choroba nieuleczalna, można jednak zmniejszać jej objawy, stosując różne metody terapeutyczne, między innymi:

Metodę TEACCH – specjalna terapia dopasowywana indywidualnie do każdego dziecka, której plan pracy obejmuje nie tylko dziecko ze spektrum autyzmu, lecz równie z jego rodzinę. Program realizowany jest w specjalnej szkole oraz w domu.

Muzykoterapia – to zazwyczaj zajęcia grupowe dla dzieci, która ma na celu pobudzenie umiejętności społecznych dziecka.

Normobaria – czyli terapia tlenowa w specjalnej kapsule. Komora normobaryczna została skonstruowana tak, by można było w jej wnętrzu spokojnie oddychać mieszaniną powietrza zawierającego większe stężenie tlenu do 40%, wyższą zawartość dwutlenku węgla i wodoru cząsteczkowego, przy zwiększonym do 1500 hPa ciśnieniu. Terapia tlenowa poprawia dotlenianie mózgu i zwiększa metabolizm w tkance nerwowej. Pobudza komórki układu nerwowego, co stymuluje aktywność mózgową oraz koncentrację. Normobaria to terapia bezinwazyjna i łagodna dla organizmu, dzięki czemu nie powoduje dyskomfortu u dzieci. Sesje w komorze normobarycznej stosowane u dzieci w spektrum autyzmu przynoszą wiele pozytywnych efektów, między innymi:

  • poprawiają komunikację z otoczeniem;
  • zmniejszają uczucie frustracji i lęku;
  • zwiększają aktywność i koncentrację;
  • poprawia się kontakt wzrokowy;
  • zwiększają się umiejętności komunikatywne;
  • poprawie ulegają również funkcje jelit, a apetyt wzrasta.

Hydroterapia – ma na celu rozładowanie napięcia mięśniowego pojawiającego w efekcie nierozpracowanych emocji, lęku i stresu.

Terapię behawioralną – tzw. Stosowana Analiza Zachowania – jej celem jest zmiana zachowania osoby ze spektrum autyzmu – zmniejszenie ilości reakcji negatywnych a zwiększenie reakcji pozytywnych z wykorzystaniem wiedzy na temat schematów uczenie. Terapia powinna być dopasowywana indywidualnie do każdego dziecka.

Terapia logopedyczna – jej celem jest zwiększenie kompetencji językowych i komunikacyjnych dziecka z ADS. Dziecko, nie musi mówić, by taką terapię rozpocząć, ponieważ wykorzystuje  ona metody stymulujące i aktywizujące do kontaktu werbalnego i poza werbalnego, z wykorzystaniem mimiki, oraz gestów.

Właściwe prowadzenie dzieci ze spektrum autyzmu umożliwia łagodzenie związanych z chorobą objawów.

 

Leave a Reply